BÖBREĞİN SÜZME İŞLEMİ
Vücudun en hassas arıtma tesisi. Kanın temizlenip atıkların idrara dönüştüğü Nefron mucizesi.
ARITMA TESİSİNİN BİRİMLERİ
Glomerulus (Süzgeç)
Kanın yüksek basınçla kılcallardan Bowman kapsülüne süzüldüğü ilk duraktır. Kan hücreleri ve proteinler geçemez.
Nefron Kanalları (Geri Dönüşüm)
Proksimal tüp, Henle kulpu ve Distal tüp boyunca yararlı maddeler (su, glikoz, mineraller) kana geri kazandırılır.
Toplama Kanalı (Atık Hattı)
Geriye kalan su ve atık maddeler (üre, ürik asit) burada toplanarak idrarı oluşturur ve mesaneye gönderilir.
180 Litre
Günde Süzülen Kan Miktarı
1 Milyon
Her Böbrekteki Nefron Sayısı
1.5 Litre
Günlük Ortalama İdrar Miktarı
İDRAR OLUŞUM EVRELERİ
İşlem basamaklarını görmek için sekmelere tıklayın.
1. Adım: Süzülme (Filtrasyon)
Kan basıncının etkisiyle maddelerin Glomerulus’tan Bowman kapsülüne geçmesidir. Bu pasif bir olaydır, enerji harcanmaz.
- Geçenler: Su, glikoz, amino asitler, vitaminler, tuzlar, üre.
- Geçemeyenler: Kan hücreleri (alyuvar, akyuvar) ve büyük kan proteinleri.
2. Adım: Geri Emilim (Reabsorbsiyon)
Süzülen sıvının içindeki yararlı maddelerin (besinlerin tamamı, suyun büyük kısmı) tekrar kana alınmasıdır.
- Su: %99’u geri emilir.
- Besinler: Glikoz ve amino asitlerin %100’ü sağlıklı insanda geri emilir. İdrarda bulunmaz.
3. Adım: Salgılama (Sekresyon)
Süzülme ile atılamayan bazı maddelerin (ilaç kalıntıları, boyalar, fazla potasyum) kandan kanala zorla (enerji harcanarak) atılmasıdır.
- Atılanlar: Penisilin gibi ilaçlar, gıda boyaları, hidrojen iyonları (pH dengesi için).
- Sonuç: Bu aşamadan sonra sıvı artık “İdrar” adını alır ve toplama kanalına geçer.
BÖBREK ANATOMİSİ
